Motor Çeşitleri Nelerdir?

Motor Çeşitleri Nelerdir?

Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere “motor” diyoruz. Otomobil motorları kendi içlerinde birçok farklı sınıfa ayrılıyor. Bu durum bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. Motor çeşitlerinin farkları neler? Hangi motoru kullanan otomobil size göre? TSI, GDI, FSI gibi kısaltmalar ne anlama geliyor? Bu yazıda motorlar ile ilgili tüm sorularınızın cevabını bulacaksınız. Hadi başlayalım.
Silindir Sıralanışına Göre Motor Çeşitleri



Silindir sıralanışına göre motorları beş başlıkta inceleyeceğiz.
Sıra Tipi Motorlar
Günümüzde otomobillerde en çok kullanılan motor tiplerinden biri sıra tipi motorlardır. Silindirler aynı düzlem üzerinde yan yana sıralandığı için bu motorlar sıralı motor olarak da bilinirler. Silindir sayısı genellikle iki ile beş arasında değişen sıralı motorların maliyetleri düşük, yakıt verimlilikleri ise yüksektir.

V Tipi Motorlar
Otomobillerde en çok kullanılan motor tiplerinden bir diğeri de V tipi motorlardır. Bu motorlarda silindirler iki sıra halinde, V şeklinde dizilir. Bu yüzden silindir sayısı daima çift sayıdır. Dört, altı ve sekiz silindir en çok tercih edilenlerdendir.

Sıra tipi motorlarla karşılaştırdığımızda; V tipi motorların silindir sayısı artsa da boyut olarak daha avantajlı olduklarını görürüz. Daha yüksek hacimlere sahip olan bu motorların ürettikleri güç de daha fazladır. Dolayısıyla performans olarak daha başarılıdırlar.

Boksör Tipi Motorlar
Silindirlerinin karşılıklı olarak konumlandığı motorlara boksör tipi motorlar diyoruz. Boksör motorlar genellikle dört silindirli olarak üretiliyor. Bu motorları diğer motor tipleri ile karşılaştırdığımızda; daha hafif, titreşimsiz ve dengeli olmaları dikkat çekiyor. Tüm avantajlarına rağmen yüksek yakıt tüketimine sebep olmalarından dolayı günümüzde pek tercih edilmiyorlar.
Yıldız Tipi Motorlar
Adından da anlayacağınız gibi silindirlerin bir merkez etrafına yıldız şeklinde dizildiği motorlara yıldız tipi motorlar deniyor. Hafif ve yüksek performanslı bu motorlar genellikle uçaklarda ve deniz taşıtlarında kullanılıyor.

W Tipi Motorlar
İki adet V tipi motordan oluşan W tipi motorlar; yüksek silindir sayısına sahip, güçlü motorlar üretmek amacıyla tasarlanıyor. Genellikle özel üretim araçlarda kullanılıyorlar.
Silindir Sayısına Göre Motor Çeşitleri

Silindir sayısına göre motorları incelediğimizde dört silindirli, altı silindirli ve sekiz silindirli otomobiller sıkça karşımıza çıkıyor. 10 ve 12 silindirli motorlar ise lüks ve yüksek performanslı otomobillerde kendine yer buluyor.

İki Silindirli Motorlar

İki silindirli motorlar otomobillerde nadiren kullanılıyor. Örneğin; DAF firması Hollanda’da ürettiği otomobillerde iki silindirli motorlar kullanmıştır. FIAT’ın mini otomobilleri FIAT 500C ve FIAT 500 de iki silindirli otomobillere örnektir. Bu motorlar genellikle hava soğutmalı ve iki zamanlıdır.
Üç Silindirli Motorlar

Üç silindirli motor denilince akla etkileyici sesleri ve sarsıntılı çalışmaları geliyor. Siz de sürüş keyfine öncelik verenlerdenseniz üç silindirli motora sahip bir otomobil tercih edebilirsiniz. Fakat önceliğiniz konfor ise daha pürüzsüz bir sürüş için daha güçlü motorları tercih etmelisiniz. Üç silindirli motorların kullanıldığı otomobillere örnek olarak Peugeot 107, Citroen C1 ve BMW 418i Gran Coupé’yi verebiliriz.Dört Silindirli Motorlar

“Dört silindirli motora sahip” sözüyle çok sık karşılaşıyorsanız bir sebebi var. Dört silindirli motor, otomobillerde en çok kullanılan motor çeşidi. Dört silindirli otomobiller “Dört silindirli motora sahip” sözüyle çok sık karşılaşıyorsanız bir sebebi var. Dört silindirli motor, otomobillerde en çok kullanılan motor çeşidi. Dört silindirli otomobiller hem güçlü hem de verimli olmalarıyla otomobil üreticilerinin de kullanıcılarının da favorileri. Volkswagen Passat, Mercedes E 250 ve BMW 525d dört silindirli motora sahip otomobillerden..
Beş Silindirli Motorlar

Beş silindirli arabalar teoride 4 silindirli arabalardan daha güçlü ve 6 silindirli arabalardan daha tasarruflu olarak bilinse de bu durum pratikte her zaman gerçekleşmeyebiliyor. Beş silindirli otomobillere örnek olarak Fiat Bravo ve Volvo S60’ı verebiliriz.
Altı Silindirli Motorlar

ABD’de üretilen otomobillerde karşımıza çıkan altı silindirli motorlar Avrupa’da pek tercih edilmiyor. Audi A8, BMW 7 ve Volkswagen Touareg altı silindirli motora sahip güçlü otomobiller.

Sekiz Silindirli Motorlar
Genellikle V tipinde sıralanan sekiz silindirli motorlar eski Amerikan arabalarında da sıkça kullanılmıştır. Mercedes Maybach S 500, Audi A8 ve Totoya Land Cruiser sekiz silindire sahip otomobillerden.
On İki ve On Altı Silindirli Motorlar

İnanılmaz bir güç sunan on ve on iki silindirli otomobillere örnek vermek gerekirse; Lamborghini Huracan 10 silindirli, Ferrari F12 Berlinettave Aston Martin DB9 ise 12 silindirli.
Ateşleme Tipine Göre Motor Çeşitleri

Ateşleme tipine göre motorlar buji ile ateşlemeli ve sıkıştırma ile ateşlemeli olarak ikiye ayrılıyor.
Buji ile Ateşlemeli Motorlar


Motor eğer buji ile ateşleniyorsa buji ile ateşlemeli motor olarak adlandırıyoruz. Buji’nin kısa bir tanımını da yapmak gerekirse; Nikola Tesla’nın icadı “buji” motorun yanma odasındaki yakıt ve hava karışımını kıvılcım çıkararak ateşleyen parçanın adı.

Sıkıştırma ile Ateşlemeli Motorlar
Bu tip motorlarda buji gibi bir ateşleme mekanizması yer almıyor. Motor, yüksek basınç ve sıcaklığın etkisiyle ateşleniyor.
Buji ile ateşlemeli motorlar ve sıkıştırma ile ateşlemeli motorların küçük bir karşılaştırmasını yapacak olursak;

Sıkıştırma ile ateşlemeli motorların fiyatları buji ile ateşlemeli motorlara göre daha yüksektir. Aynı şekilde bakımları da daha masraflıdır. Ancak kullanım sırasında verimlilikleri yüksektir. Bir hızdan daha yüksek bir hıza geçmek için geçen süre anlamına gelen “ivmelenme performansı” da daha başarılıdır.
Yaktığı Yakıta Göre Motor Çeşitleri


Otomobil satın alırken karşılaşılan en büyük soru işaretlerinden biri “Benzinli mi dizel mi?” sorusudur. Öyleyse motorları bir de yaktığı yakıtlara göre sıralayalım.
Benzinli Motorlar
Benzinli otomobiller, dizel otomobillere göre daha seridir. Hız, sizin önceliğinizse tercihinizi benzinli motorlardan yana kullanmalısınız. Benzinli motorlar sık bakım gerektirmemeleri sebebiyle de tercih edilebilir.
Dizel Motorlar
Alman mühendis Rudolf Diesel tarafından 1892 yılında bulunan, yakıt olarak motorin kullanan dizel motorlar; yılda en az on beş bin kilometre yol giden biriyseniz sizin için daha ekonomik bir tercih olacaktır. Dizel motorlar aynı zamanda çekiş gücü yüksek otomobil arayışındaki kullanıcılara da hitap ediyor.

Yakıtın Yakıldığı Yere Göre Motor Çeşitleri

İçten yanmalı motorlarda da dıştan yanmalı motorlarda da yakıtın yanmasıyla ortaya çıkan enerji hareketi oluşturur. Yakıtın yakıldığı yere göre motor çeşitleri ikiye ayrılır.

Dıştan Yanmalı Motorlar
Dıştan yanmalı motorlarda yakıt, motorun dışında yakılır. Gerekli enerji ise su buharından elde edilir. Dıştan yanmalı motorlara otomobillerde rastlanmaz. “Öyleyse dıştan yanmalı motorlar nerelerde kullanılır?” dediğinizi duyar gibiyiz. Dıştan yanmalı motorlar eski filmlerden hatırlayacağınız buharlı gemi ve lokomotiflerde kullanılıyordu.

İçten Yanmalı Motorlar
İçten yanmalı motorlarda yakıt motorun içinde yakılır. Isı enerjisi ile piston hareket eder. Yakıt olarak benzin ve dizel yaygın olarak kullanılsa da metan, hidrojen, propan gibi alternatif yakıtlar da tercih edilebilir. Yakıtın yanması patlama şeklinde olduğu için içten yanmalı motorlardan bahsederken “patlamalı motor” dendiğini de duyabilirsiniz. İçten yanmalı motorların savaş aracı olan toptan esinlenmesi ise ilginç bir detay.
Hava Besleme Sistemine Göre Motorlar


Hava besleme sistemine göre motorları atmosferik ve turbo motorlar olmak üzere iki başlıkta inceleyeceğiz.

Atmosferik Motorlar
Teknolojinin ilerlemesi, turbo teknolojisinin yaygınlaşması ve ucuzlaması ile atmosferik motorlar yavaş yavaş tarihe karışsa da hala bazı otomobil modelleri atmosferik ve turbo motor seçenekleriyle tüketiciye sunuluyor. Peugeot 308’i her iki motor seçeneği de bulunan otomobillere örnek gösterebiliriz.
Turbo Motorlar

Havayı yüksek basınçla silindirler içerisine gönderen turbo motorlar ile daha fazla güç ve tork üretilir.
Turbo Motorların Avantajları Nelerdir?

• Düşük devirlerde daha yüksek tork ürettikleri için daha güçlü performans gösterirler.
• Turbo motorlar daha düşük silindir hacmi ile daha fazla güç ürettikleri için vergi oranları daha düşüktür.
• Atmosferik motorlara kıyasla daha hafiflerdir.
• Daha fazla yakıt tasarrufu sağlarlar.

Turbo Motorların Dezavantajları Nelerdir?

• Turbo hassas bir parça olduğundan turbo motora sahip bir otomobiliniz varsa kullanırken daha özenli davranmanız gerek
• Turbo motorların bakımları ve onarımları da daha masraflıdır.

Zamanlama Sistemine Göre Motor Çeşitleri

Bildiğiniz gibi motorlarda piston havayı sıkıştırır, sıkışmış hava yakıtı ateşler ve enerji üretilir. Bu süreci meydana getiren periyotlara göre motorlar iki zamanlı ve dört zamanlı olarak ikiye ayrılır.

İki Zamanlı Motorlar

İki zamanlı motorlarda emme ve sıkıştırma bir strokta, yanma ve egzoz ise bir strokta gerçekleşir. “Strok nedir?” diye düşünenler için açıklayalım. Strok, pistonun silindir içinde yükseldiği en üst nokta ile alçaldığı en alt nokta arasındaki mesafeyi ifade ediyor.
Dört Zamanlı Motorlar
Dört zamanlı bir motorun çalışma aşamaları aşağıdaki gibidir:

• Emme zamanı
• Sıkıştırma zamanı
• Yanma zamanı
• Egzoz zamanı

İki Zamanlı ve Dört Zamanlı Motorların Farkları Nelerdir?

• İki zamanlı motorlar daha fazla yakıt tüketir.
• İki zamanlı motorlarda yağ tüketimi fazladır.
• Dört zamanlı motorlar otomobillerde yaygın olarak kullanılmakla birlikte iki zamanlı motorlar sadece küçük benzinli motorlarda kullanılır.
• İki zamanlı motorların avantajlı olduğu nokta ise soğuk havalarda daha kolay marş alabilmeleridir.

Soğutma Sistemlerine Göre Motor Çeşitleri


Motorlar, kullandıkları soğutma sistemlerine göre su soğutmalı ve hava soğutmalı olmak üzere ikiye ayrılıyor.

Su Soğutmalı Motorlar
Su soğutmalı motorlarda çalışma esnasında ortaya çıkan sıcaklıktan dolayı motorun zarar görmemesi için soğutma işlemi su sirkülasyonu ile gerçekleşiyor.

Su soğutmalı motorlar sesi izole ederek daha sessiz çalışmaları ve daha yüksek performans sunmaları sebebiyle daha çok tercih ediliyor. Su soğutmalı motorlarda motorun soğuğa ve sıcağa dayanıklılığını arttırmak, aynı zamanda aşınmayı engellemek için antifriz denilen sıvıyı kullanmanız gerektiğini de eklememiz gerektiğini hatırlatalım.


Hava Soğutmalı Motorlar

Hava soğutmalı motorda motorun sıcak parçalarının soğutulması için hava dolaşımından faydalanılıyor. Hava soğutmalı motorların kullanıldığı en bilindik modeller arasında ise Subaru 360 ve Porsche 911 yer alıyor.

Hava soğutmalı motorlarda fazla ısınma sorunu motorun aşınmasına yol açabiliyor. Bu motorların avantajı ise donma gibi bir problemleri olmadığı için soğuk havalarda rahatlıkla çalışabilmeleri.


Supap Mekanizmasına Göre Motor Çeşitleri

Motorları supap mekanizmalarına göre sıralamadan önce supap nedir, ne işe yarar aklında soru işareti olanlar için açıklayalım. Günlük hayatta “sibop” da denilen, doğru kullanımıyla supap; yakıt ve hava karışımının silindirlere girmesini, aynı zamanda yanmış gazların silindirlerden dışarı atılmasını sağlıyor. Motorlar supap mekanizmalarına göre F tipi, İ tipi, L tipi ve T tipi motor olarak dörde ayrılıyor.


Yakıt Enjeksiyon Sistemlerine Göre Motorlar


Otomobil motorlarının yakıt enjeksiyon sistemlerini ifade eden FSI, TSI, TFSI gibi kısaltmalar kafanızı karıştırıyorsa açıklık getirelim.
FSI Motor

Yakıtın direkt olarak yanma odasına püskürtüldüğü, açılımı “Fuel Stratified Injection” olan motorlara FSI motor adı veriliyor.

Düşük yakıt tüketimi ve emisyon değeri yakalamak için tasarlanan FSI motor, Volkswagen’in Lupo, Golf gibi çeşitli modellerinde kullanıldı fakat beklenen performansı gösteremedi.


TSI Motor

Volkswagen grubu, başarısız FSI motor denemesinin ardından yaptığı iyileştirmeler ile TSI motorlu otomobillerini piyasaya sundu. TSI (Turbo Stratified Injection) motor daha düşük hacimle daha yüksek güç elde etti. Düşük hacimli bu motorlar vergi avantajını da yakalamış oldu. TSI motorların sunduğu yakıt verimliliği ise dikkat çekiciydi. Günümüzde Volkswagen ile özdeşleşen bu motorlar; Seat, Skoda gibi birçok otomobil üreticisi tarafından da tercih edilmektedir.
TFSI Motor

TFSI motor, yakıtı tümüyle homojen bir şekilde dağıtıyor. Açılımları “turbo beslemeli direkt benzin enjeksiyonlu” olan TFSI motorların diğer motorlardan en büyük farkı ise bütün motor devirlerinde yüksek performans sağlamaları. Ödüllü TFSI motorlar akıllara ilk olarak Alman otomotiv devi Audi’yi getiriyor.


GDI Motor
Japon otomobil markası Mitsubishi’nin geliştirdiği motor teknolojisi GDI (Gasoline Direct Injection), doğrudan benzin püskürtmeli motor anlamına geliyor. Yakıtı silindire doğrudan ve hassas bir zamanlama ile püskürten GDI motorlar, üst düzey verimlilik sağlıyor.
Bu motor tipinde iki farklı çalışma modu bulunuyor. Ekonomik mod ile çalışırken düşük yakıt tüketimi sağlayan GDI motor, gaz pedalının konumuna göre güç moduna geçiyor, daha fazla güç ve tork sağlıyor.
T-GDI Motor
Motordan alınabilecek maksimum gücü elde etmenin yolu silindire maksimum yakıt ve hava karışımını göndermektir. Bu, aşırı besleme de denilen “turbo teknolojisi” ile mümkündür. GDI motorlara turbo teknolojisi eklenerek elde edilen T-GDI motorların hedefi aynı hacim ile daha yüksek güç ve daha düşük yakıt tüketimi sağlamaktır. T-GDI motorlar günümüzde Hyundai ve KIA tarafından tercih ediliyor.






Alıntıdır.
Kaynak: ikinciyeni.com

Emeğinize sağlık bilgiler için teşekkürler.